อาชีพสาย software development ที่กำลังขาดแคลน

อาชีพสาย software development ที่กำลังขาดแคลนและเป็นที่ต้องการสุดๆ จากการสังเกตและสอบถามมา:

• IT project manager การบริหารโครงการไอทีไม่ใช่ง่าย competency ด้านนี้ฝึกยาก แถม soft skill ยังสำคัญมากๆ ส่วนมากที่พบเจอมักจับพลัดจับผลูมาเป็นบ้าง เขาสั่งให้เป็นบ้าง เป็นด้วยระบบ seniority บ้าง หาคนเก่งด้านนี้จริงๆ ยาก องค์กรขนาดใหญ่จำนวนมากขาดคนด้านนี้มาก โครงการจำนวนมากขึ้นไม่ได้เพราะขาดคนบริหารนี่ล่ะ PM ที่เจอๆ ทุกวันนี้มักทำกันแค่…ประสานงาน, หมกมุ่นอยู่กับ gantt chart, excel วันๆ ก็คอยตามงาน แก้ตัวกับ user/ลูกค้า, วางแผนและ estimate คนเงินเวลาแบบนั่งเทียน แล้วก็วางฟอร์มข่มลูกทีม ทั้งที่ทักษะหลายด้านสู้ลูกทีมยังไม่ได้ ดังนั้นใครอยากมาสายนี้ต้องรักจริง รับรองรุ่งงงงง เงินเดือนก็ดีสุดๆๆๆๆๆ และอีกนิด อาชีพนี้ไม่จำเป็นว่าต้องแก่ก่อนแล้วค่อยเป็น เด็กๆ ก็เป็นได้
• software architect เป็นอีกตำแหน่งฮอตฮิตที่ขาดแคลน architect ส่วนมากที่เจอตามองค์กรต่างๆ มักเป็นสไตล์ technology architect เสียมาก วันๆ ขลุกและสนุกอยู่แต่กับเทคโนโลยี แต่ architect จริงๆ ต้องมี competency หลายด้านมาก แค่สมองซีกขวาไม่ผ่านก็จบเห่ ใคร balance ทั้งศาสตร์และศิลป์ได้ลงตัวก็มีอนาคตไกล นักเทคนิคจ๋านวนมากมักไปไม่รอดกับตำแหน่งนี้ เพราะ soft skill ต้องแข็งโป๊ก มุมมองต้องดี มองภาพรวมเก่งๆ capture concern สำคัญของ stakeholder ออกมาได้ แล้วหาโซลูชั่นโดนๆ ที่คุ้มค่ามาจับ ความรู้เทคนิคดีตามโลกทัน ออกแบบโซลูชั่นเก่งๆ เพราะ architect ก็คือนักกลยุทธ์ดีๆ นี่เอง
• system analyst ตำแหน่งนี้ก็ขาดแคลน เพราะ SA จำนวนมากในปัจจุบัน ไม่อ่านหนังสือ ไม่ตามเทคโนโลยี ไม่รู้เรื่องภาษาโปรแกรมที่จะใช้ในระบบที่ตัวเองกำลังออกแบบอยู่ ทั้งยัง produce แต่ข้อมูล (spec) ที่ไร้ประโยชน์แท้จริงให้โปรแกรมเมอร์ สุดท้ายคนออกแบบระบบจริงๆ ทุกวันนี้คือโปรแกรมเมอร์ ไม่ใช่ SA ดังนั้นตำแหน่ง system analyst ที่เขาต้องการกันคือคนที่มี competency ด้าน system analysis จริงๆ ไม่ใช่แค่ไปนั่งคุยกับ user แล้วก็สรุปถ่ายทอดให้โปรแกรมเมอร์ ทำ ER diagram, data dict., program spec ขำๆ, วาดรูปโมเดลด้วยสัญลักษณ์โบราณๆ SA หลายคนจำนวนมากยังแยกไม่ออกเลย ว่า system analysis กับ system design ต่างกันยังไง แต่ละอย่างทำไปเพื่ออะไร ได้อะไรออกมา อ้อ.. การเป็น SA ที่ดีไม่จำเป็นต้องผ่านงาน programming มาก่อนก็ได้ มันเป็นความเชื่อผิดๆ แต่ควรมีทักษะด้าน programming พื้นฐานบ้าง
• tester ขาดจริงๆ นะตำแหน่งนี้ ขาดมากมายมหาศาล หลายองค์กรเริ่มตื่นตัวเรื่อง testing แล้ว testerจำนวนมากหนีงานเทคนิคมาเป็นกัน tester ที่ขาดสุดๆ ตอนนี้คือ tester ที่มี competency ในการทดสอบคุณภาพระบบได้ เช่น performance test, scalability test, availability test, security test, flexibility test, interoperability test, integration test, portability test ฯลฯ เป็น tester ที่เขียนโปรแกรม test script เป็น ใช้ test tool เป็น ออกแบบ test case/scenario เป็น จัดการ test data & test environment เป็น หรือแม้แต่ functional tester ที่เขียน test script และใช้ test tool เป็นก็ขาดมาก อ้อ… จากที่พบมา tester กว่า 80% เป็นผู้หญิง และผู้หญิงเหมาะม๊ากมากกก กับการเป็น tester (เพราะเธอช่างจินตนาการเก่งและจับผิดเก่ง โดยเฉพาะจินตนาการในแง่ร้าย 555)
• programmer ใครเขียนโปรแกรมภาษา Java/ASP.NET/VB.NET/C#.NET/PHP ได้ และเก่งด้วยนะ งานเพียบๆๆๆๆ แต่ต้องเขียนเก่งจริงๆ พื้นฐานดีๆ นะ ไม่ใช่พวก ‘framework programmer’ ที่ถนัดแต่ใช้เฟรมเวิร์กและไลบรารี่ชาวบ้าน ศึกษาแบบ how-to เจอปัญหาแบบ practical แล้วแก้เองหรือพลิกแพลงไม่ได้ก็จบเห่นะ ดังนั้นบ้านเราตอนนี้อยากได้โปรแกรมเมอร์ที่เป็นโปรแกรมเมอร์ ไม่ใช่แค่พอเขียนโปรแกรมได้แบบอวดว่าฉันเก่งเฟรมเวิร์กนั้น ไลบรารี่นี้ เทคโนโลยีโน้น เทคนิคนู้น เดี๋ยวนี้ต้องใช้สำนวนหนังผี… ผีมองเห็นผี หากดันไปเจอของจริงเข้า จะหลอกเขาไม่ได้นะ ยิ่งถ้าต้องเขียนส่วนที่ต้องการ performance มากๆ ยิ่งต้องเก่ง เพราะเดี๋ยวนี้หาคนเขียนโปรแกรมแบบ low level ยาก เช่นพวก I/O, networking, multi-thread, scheduling, locking, cache, pool หรือออกแบบอัลกอริธึมเก่งๆ
• business analyst เป็นอีกตำแหน่งที่หลายองค์กรเริ่มมี เพราะ system analyst จำนวนมากยังมีวิธีคิดและปฏิบัติแบบนักเทคนิค ไม่เข้าใจ business ก็เลยเกิดตำแหน่งใหม่ขึ้นเสียเลย แยกออกมาจาก SA อีกที แต่พอจะหา BA ก็ชอบจับคนไอทีมาเป็น BA จริงๆ แล้วคนไอทีไม่เหมาะกับการเป็น BA เล้ยยยย ยกเว้นว่าคิดและทำแบบ BA ได้แล้ว สู้เอาคนจบบริหาร จบ MBA มีความรู้ business domain สายตรงกับระบบที่จะทำ เช่น บัญชี แล้วมาสอนไอทีที่จำเป็นเข้าไปเวิร์กกว่า และงาน BA มันไม่ใช่งานเก็บ requirement นะ ฝากหลายที่เข้าใจไว้ด้วย เพราะชอบเอา BA ไปเก็บ requirement งาน BA คือ business analysis งาน requirement ระดับ BA คือ business requirement ซึ่งเป็นงานส่วนหนึ่งอีกที
• scrum master องค์กรไหนเริ่มทำ Agile เป็นต้องเจอปัญหาว่าไม่มีคนเป็น scrum master เพราะคนจะทำด้านนี้ต้องเก่งและรู้รอบด้าน เป็น ‘general เบ๊’ ที่ต้องช่วยประคองลูกทีมให้ทำงานสำเร็จลุล่วง บริหารก็ต้องรู้ เทคนิคก็ต้องรู้ soft skill ก็ต้องรู้ ประสานงานขับเคลื่อนและกระตุ้นทีมได้ดี เป็นตำแหน่งงานที่องค์กรไหนๆ ก็อยากมีคนแบบนี้

เอาเท่านี้ก่อนครับ เห็นได้ว่าเราไม่ค่อยเห็นประกาศหางานพวกนี้กันเท่าไหร่ เพราะแผนก HR หลายองค์กรเป็นแค่ฝ่ายธุรการ ตามไอทีไม่ทัน กำหนด career path, learning path, competency, KPI, training, job description กันแบบมั่วๆ ไม่ทันโลก แผนก HR กับไอทีประสานงานกันแบบกระท่อนกระแท่น องค์กรก็เลยไม่รู้ว่าจริงๆ แล้วตัวเองต้องการรับสมัครคนตำแหน่งไหนบ้าง

ดังนั้นใครคิดว่าตัวเองเก่งและชอบด้านไหน ไม่ต้องรอให้เขาประกาศหาหรอก เดินเข้าไปถามเลย “สนใจฉันมั้ย” walk-in เข้าไปเลย องค์กรไหนถูกใจก็เข้าไปหา สมัยก่อนผมก็หางานแบบนี้นี่ล่ะ ไปทำงานกับคนที่เขาอยากได้เรา ดีกว่าเอาเราไปเป็นตัวเลือกรอการพิจารณา